In PARCUM (Leuven) loopt tot eind februari 2018 de tentoonstelling Van de wereld – beelden van beslotenheid en bevrijding. Virginie Plateau bezocht de expo en doet verslag in haar nieuwe Waerbeke column. Wat brengt een mens – door de eeuwen heen en in alle contreien – ertoe om zich af te zonderen? Een zoektocht naar innerlijke stabiliteit, reikend naar bevrijding. Een proces dat zich voltrekt in stilte.

Kankyo Tannier, een zonnige verschijning met heldere blik, een klaterende lach, kaalgeschoren hoofd en lange pij. Ze is zenboeddhistische non, zangtherapeute, paardenverzorgster. Ze studeerde af in de rechten, werkte als journaliste en na enkele bezoeken aan zenkloosters streek ze uiteindelijk neer in de Elzas, in het klooster Ryumonji bij meester Olivier Reigen Wang-Genh, waar ze 16 jaar verbleef. Nu woont ze in een ‘cabane’ in het bos, vlakbij het klooster. Daar heeft ze tijd om zich aan het schrijven te wijden. Haar eerste boek Ma cure de silence is een diepzinnig maar tegelijk lichtvoetig boek, met Franse schwung, humor en zelfrelativering geschreven. Veel inzichten en suggesties zijn ook al elders geopperd, maar Kankyo Tannier pakt het verfrissend aan. Naar aanleiding van het verschijnen van de Nederlandse vertaling (De kracht van de stilte) sprak Kristien Bonneure met haar.

In zijn nieuwe Waerbeke-column bespreekt Danny Wildemeersch een initiatief dat nu meer dan tien jaar geleden werd afgerond in een ‘banlieue’ in de buurt van Parijs. Dit verhaal bevestigt dat ook bewoners van de dikwijls vermaledijde buurten op zoek zijn naar 'een kier in het rumoer' van de stad. Deze kier is dan een plek om tot rust te komen tegen de achtergrond van de conflicten, de verwensingen en de spanningen die hun dagelijks leven tekenen.

Waerbeke en het Libbrechtgenootschap organiseren een unieke evocatie naar aanleiding van de laatste tekst die filosoof Ulrich Libbrecht kort voor zijn overlijden schreef. In een gesprek met enkele medewerkers van Waerbeke getuigde Ulrich Libbrecht van een diepe persoonlijke herkenning van stilte als dragende en creatieve kracht. Deze memorabele ontmoeting was voor hem aanleiding tot het neerschrijven van enkele beschouwingen over stilte die we kunnen lezen als een soort geestelijk testament. De tekst verschijnt binnenkort als Waerbeke-Kleinood 2.

Naar aanleiding de dag van de stilte op zondag 29 oktober - overal in Vlaanderen, Brussel en Nederland - komt de Franse historicus Alain Corbin naar België. In zijn succesvolle boek Histoire du silence. De la renaissance à nos jours (2016) brengt hij een wel erg bijzondere geschiedenis: die van de stilte in al zijn aspecten - intimiteit, discipline, tragiek. Tegelijk is het een uitnodiging tot introspectie in deze gemediatiseerde tijd waarin stilte onder druk staat. Stilte kan ons inspireren tot grootse daden, kunstwerken en filosofieën. Een aanrader!

waar? Flagey (Studio 4), Brussel | wanneer? zondag 29 oktober om 11u | meer info & ticket(s)? klik hier

"Vrede komt niet uit de lucht vallen, vrede tover je niet uit een hoge hoed. Vrede vergt aandacht, communicatie, training en inzet. Samen leven in vrede staat niet los van innerlijke vrede en vrede kun je leren. Vrede leren vertrekt vanuit stilte."
Hoe doen we dat? — Na elke aanslag gaan we voor meer veiligheid en hopen we op meer vrede. Maar is dat genoeg? In hun gelijknamige boek vragen David Van Reybrouck en Thomas d’Ansembourg zich af of geweld zich echt enkel met geweld laat bestrijden. Vrede is een vak. De opvoeding tot vrede moet net zo vanzelfsprekend zijn als gymnastiek en lichamelijke verzorging. We gaan in gesprek met bevlogen deskundigen in mindfulness, geweldloze communicatie en compassie op school, op het werk en thuis. Zweverig? Recente wetenschappelijke inzichten bewijzen hoe deze methodieken werkelijk leiden tot een beter zelfbeeld, betere leerprestaties en wederzijds begrip. Ze verhogen de mentale hygiëne, zowel van mens als maatschappij.
Op de conferentie zullen we met betrokken specialisten dit actuele thema verkennen en kennismaken met een paar opmerkelijke vredesinitiatieven. Een echte trefdag met ruimte voor netwerking en persoonlijk contact.
Bestel vandaag nog je tickets op www.waerbekeconferentie.be. We kijken uit naar je komst!

Stad Gent lanceerde zopas een oproep: neem deel aan de publieksbevraging rond Gentse luwteplekken. Het stadsbestuur wil de komende jaren werk maken van het behoud en de versterking van stedelijke rustpunten. Als deelnemer kan je melden wat je favoriete rustige plekjes zijn en hoe ze verbeterd kunnen worden. De publieksenquête loopt tot de Dag van de stilte op zondag 29 oktober. Het onderzoek van het architectenduo Peymen-Jellema naar verstilling en rust in de stad, met Gent als studiegebied, vormt de basis voor de campagne. Peymen-Jellema ijkte de term luwteplek en identificeerde een aantal ruimtelijke kwaliteiten die de beleving van zo een karaktervolle plek bepalen. Naast de bijdrage van Peymen-Jellema liet Gent zich voor haar pionierswerk ook inspireren door Waerbeke. Eind vorig jaar was Waerbeke nog in Gent met haar trefdag 'Stilte in de stad, hoe doen we dat?'

foto: persmoment met schepen Tine Heyse en architect Geert Peymen op woensdag 21 juni jl.

neem ook deel aan de enquête klik hier

Openbare ruimtes zijn van iedereen: stadspleinen, postgebouwen, kantoren, scholen, ziekenhuizen… In een tijd waar versnelling en rendement, efficiëntie en nut de toon voeren, staan ook zij voortdurend onder druk. Toch is de laatste tijd een kentering merkbaar. Overheden en beheerders spelen in op de nood aan stilte, rust en ruimte. Zo zijn in AZ Groeninge in Kortrijk (2014) en AZ Jan Portaels in Vilvoorde (2016) stemmige stille plekken ingericht waar je – los van welke levensbeschouwing ook – terecht kunt. Ook het departement Kanselarij en Bestuur beschikt sinds een jaar over een stille ruimte voor het personeel in het administratieve hoofdgebouw in Brussel, net zoals sommige scholen en de meeste universiteiten in Vlaanderen. Het zijn plekken waar je even tot rust of tot bezinning kunt komen. Haar persoonlijke ervaring met stille ruimtes beschrijft Kristien Bonneure in deze recente column: ‘Genezen doe je toch in alle rust’.

In het kader van de Maand van de Filosofie en het Feest van de Filosofie in Leuven gaf Ton Lemaire op 1 april jl. een lezing in het STUK. Hij stelde de tekst ervan ter beschikking als Waerbeke-column. Een inspirerend betoog waarin de moderne rusteloosheid een plaats krijgt in een veel breder historisch perspectief! Ton Lemaire is een Nederlandse cultureel antropoloog en cultuurfilosoof. Hij wordt veelal gezien als een radicaal groen denker. Zijn bekendste werken zijn De tederheid, Filosofie van het landschap en Over de waarde van culturen. Hij is vooral geïnspireerd  door Jean-Jacques Rousseau, Albert Camus en Claude Lévi-Strauss.

In deze tijd hebben we amper ruimte voor innerlijke stilte. Zelfs in het onderwijs is die cultuur niet langer aanwezig. We kennen hooguit de gespannen stilte bij bepaalde lesactiviteiten. Toch kan stilte ruimte scheppen voor contemplatie, reflectie en kennisoverdracht. In deze column gaat Hans Van Crombrugge – als pedagoog en onderzoeker verbonden aan het Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen, Odisee, Brussel – in op een pedagogie van de stilte.