In zijn eerste column voor Waerbeke onderzoekt Dick Verstegen wat 'de stilte achter de stilte' met hem doet, hoe een oordeel waardoor hij zich laat meeslepen hem weghoudt van de stilte in hemzelf:
"Mijn vroegere journalistieke nieuwsgierigheid, die veel hebben en halen in zich droeg, transformeert zich langzaam maar zeker in oprechte, meelevende interesse."
Vandaag staat de nieuwe column van Joris Capenberghs online. Bij de jaarlijkse vakantie-uittocht reflecteert hij over reizen en ontheemd-zijn. Naast zijn engagement als stafmedewerker van Waerbeke is Joris ook als vrijwilliger sterk begaan met het lot van vluchtelingen in ons land en in de wereld.
Burn-out is geen ziekte, maar door het te medicaliseren en allerlei professionele hulpverleners in te schakelen wordt het dit wel. Burn-out wordt dus te dikwijls ‘gemedicaliseerd’. Aanpak op individuele basis, méér lijkt er niet aan de hand! Ondertussen weten we dat er een wél een maatschappelijk probleem groeiende is: een globale burn-out, une maladie du civilisation. Ruim 70% van de klachten in een huisartsenpraktijk hebben met allerlei vormen van ‘vermoeidheid’ te maken. Naast direct aantoonbare redenen zoals virale infecties, zijn er heel dikwijls aan werk- én levensstress gerelateerde oorzaken.
Het lijkt voor vele mensen moeilijker en moeilijker om met die snelboot die werk en leven opleggen, mee te kunnen. Velen vallen uit de boot, sommigen springen er uit. En de reddingsboten zijn al overvol. En hoe houden de ‘redders’, de hulpverleners het dan vol?
Kunnen we neerzitten in een ondoorgrondelijke stilte die door niets wordt gehinderd, niet omdat we ons van het lawaai kunnen afsluiten maar omdat we het toelaten?
Na de 40 dagen zonder vlees kun je het nu 30 dagen zonder auto proberen, of 30 dagen de stilte opzoeken, of 30 dagen het groen intrekken. Het is een driedubbele campagne van de Vlaamse overheid. Die de zondervlees-vasten overlapt. Vijf dagen lang, tot Pasen, kan het dus gebeuren dat je na een slingerende busrit ergens in het groen in stilte over een bordje tofoe gebogen zit. Innige deelneming.
‘April is de wreedste maand,’ zo luidt de beroemde openingszin van T.S. Eliots The Waste Land (Het barre land) uit 1922. Hiermee verwijst hij naar het middeleeuwse gebruik om in april – als eerste maand na de winter – op pelgrimstocht te gaan.
April is ook de maand van de belofte. Of van de beloftes, zo je wilt. Met het voornemen de wereld in te trekken met een vernieuwde, open blik. Zo ook dit jaar?
Ook in 2015 zal Waerbeke blijven werken aan een kwaliteitsvolle beleving van stilte, rust en ruimte en aan de bevordering van aandacht, eenvoud en leefkwaliteit. De sociaal-culturele beweging is en blijft in de eerste plaats een initiatief met, van en voor burgers. In 2015 staat Waerbeke voor tal van opdrachten en uitdagingen.
Waerbeke wil dit jaar het Waerbekehuis als volwaardig coördinatiecentrum uitbouwen, haar nieuwe digitale platform inhoud en vorm geven, de ervaring en expertise aan een ruimer publiek beschikbaar stellen en een eigen vormingsaanbod ontwikkelen.
Stilte en rust voor gezondheid en welzijn. Al in 2009 aan de rand van het stiltegebied in Bornem was dit het thema van een Waerbeke Conferentie. Zowat 130 vertegenwoordigers uit diverse geledingen van de gezondheids-en welzijnssector kwamen toen samen voor intervisie over de waarde van stiltebeleving voor het individuele en collectieve welbevinden.
Op woensdagochtend 11 februari e.k. organiseerde Waerbeke in opdracht van Bianca Debaets, Staatssecretaris en Collegelid van de VGC voor Welzijn en Gezondheid een conferentie die focusde op de Brusselse context.
Wie vanuit het lokale beleid met stilte, rust en ruimte aan de slag wil gaan, kan bij Waerbeke terecht voor advies, proces- en projectbegeleiding. De voorbije 15 jaar bouwde de sociaal-culturele beweging heel wat ervaring en expertise op in dit domein. Zo begeleidde Waerbeke in 2011-’12 de Zuid-Limburgse gemeente Vaals (Nederland) bij de opzet en realisatie van een maatschappelijk breed gedragen plan om het landelijke buitengebied (inclusief stiltegebied) door middel van concrete acties en ingrepen naar waarde te schatten.
Eind 2013 riep Vlaams minister Joke Schauvliege de interdisciplinaire overleggroep ‘Stilte en Rust’ [STeRio] in het leven. De Vlaamse Landmaatschappij en Waerbeke werden gevraagd om vanuit een sectoroverschrijdende, geïntegreerde benadering een aantal lokale en bovenlokale initiatieven rond stilte, rust en ruimte in Vlaanderen door te lichten, te stimuleren en te begeleiden. Tegelijk werd met de oprichting van de STeRio-overleggroep op een concrete manier uitvoering gegeven aan het eerdere advies Stilte & rust als collectieve waarde van het Interbestuurlijk Plattelandsoverleg (2011).
STeRio resulteerde in enkele inspirerende terreinbezoeken in Vaals, Tienen en Geetbets, Oud-Turnhout en Landschap De Liereman; Averbode en Gerhagen (De Merode) en BZN-Stiltehoeve Metanoia in Damme (2014-'16). Dit ging altijd gepaard met belevingsmomenten, leerervaringen, ontmoetingen, getuigenissen, presentaties, discussies en dialoog- en overlegmomenten ter plekke. Tussentijdse evaluaties en reflectiemomenten hielpen bij de uitwerking van het eindverslag.
De aanbevelingen in het verslag situeren zich op verschillende niveaus en zijn gericht tot beleidsmakers en allerhande actoren in het veld. De klemtoon ligt vooral op de wijze waarop een werking rond stilte, rust en ruimte concreet gestalte kan krijgen, mét aandacht voor ruimtelijke inrichtingsaspecten. Het biedt alvast een richtsnoer met een aantal praktische aanbevelingen.
De presentatie van het eindverslag gebeurde op 28 oktober 2016 in Kalmthout, parallel met de erkenning door de Vlaamse overheid van de Kalmthoutse Heide als stiltegebied, inmiddels het zevende stiltegebied met kwaliteitslabel in Vlaanderen. Naar aanleiding van de jaarlijkse Dag van de stilte vond er eveneens een publieksgericht evenement plaats. De algemene coördinatie was in handen van het Grenspark De Zoom-Kalmthoutse Heide, hierbij inhoudelijk en organisatorisch bijgestaan door Waerbeke. Het programma hiervan is terug te vinden in een handzame brochure.
Waerbeke streeft ernaar om de resultaten van de interdisciplinaire overleggroep ‘Stilte en Rust’ [STeRio] op het terrein mee te helpen realiseren. Samen met lokale beleidsmakers en verantwoordelijken wil ze – op maat – de bijeengebrachte inzichten en aanbevelingen verder naar een gemeentelijke context en het leven van alledag vertalen. Dit gebeurt mede op basis van de praktijkrichtlijn die in april 2016 door het Europese Milieuagentschap werd gepubliceerd.
• Eindverslag STeRio • Stilte en Rust Interdisciplinaire overleggroep
• Brochure Dag van de stilte - Kalmthout & Essen - 29 oktober 2016
meer informatie – projectcoördinator Joris Capenberghs – joris@waerbeke.be
Wilt u onze nieuwsbrieven automatisch ontvangen op uw mailadres, schrijf u dan rechts hiernaast in op onze mailinglijst.
2023
Waerbeke Nieuwsbrief • februari
2022
Waerbeke Nieuwsbrief • december
Waerbeke Nieuwsbrief • oktober (Dag van de stilte 2022)
Waerbeke Nieuwsbrief • september
Waerbeke Nieuwsbrief • september (Dialoog-gesprekken 2022)
Waerbeke Nieuwsbrief • februari
2021
Waerbeke Nieuwsbrief • oktober
Waerbeke Nieuwsbrief • september
Waerbeke Nieuwsbrief • september (Waerbeke Conferentie 2021)
Waerbeke Nieuwsbrief • januari
2020
Waerbeke Nieuwsbrief • december
Waerbeke Nieuwsbrief • november (extra)
Waerbeke Nieuwsbrief • november
Waerbeke Nieuwsbrief • oktober (Waerbeke Webinars 2020)
Waerbeke Nieuwsbrief • januari
2019
Waerbeke Nieuwsbrief • oktober
Waerbeke Nieuwsbrief • oktober extra (Waerbeke Conferentie 2019)
Waerbeke Nieuwsbrief • augustus
Waerbeke Nieuwsbrief • januari
2018
Waerbeke Nieuwsbrief • december
Waerbeke Nieuwsbrief • oktober extra
Waerbeke Nieuwsbrief • oktober
Waerbeke Nieuwsbrief • augustus
2017
Waerbeke Nieuwsbrief • december
Waerbeke Nieuwsbrief • oktober
Waerbeke Nieuwsbrief • augustus
Waerbeke Nieuwsbrief • januari
2016
Waerbeke Nieuwsbrief • december
Waerbeke Nieuwsbrief • oktober
De werking van Waerbeke als officieel erkende sociaal-culturele beweging wordt mogelijk gemaakt door structurele steun van de Vlaamse overheid.
